White cube in een treintje

—Julia Geerlings

Shanaynay, THE WHITE CUBE (2014)
Shanaynay, THE WHITE CUBE (2014)

Al meer dan veertig jaar rijdt de Amsteltrein rondjes door het Amstelpark, dat werd aangelegd ten tijde van de Floriade, de wereldtuinbouwtentoonstelling in 1972. Menig Amsterdammer heeft, net als ikzelf, in zijn jeugd het park en het malle treintje weleens bezocht. Voor de tiende Kunstvlaai heeft het Parijse kunstinitiatief Shanaynay de Amsteltrein gekozen voor de interventie The White Cube, een van de meest verrassende ruimtelijke ingrepen op de Kunstvlaai.

Shanaynay werd in december 2011 opgericht door Romain Chenais, curator uit Parijs en Jason Hwang, kunstenaar en curator uit Los Angeles. De naam van het kunstinitiatief stamt uit de tijd dat Chenais in Londen studeerde en zijn medestudenten hem Shanaynay noemden, refererend aan zijn achternaam Chenais(nay). De naam verwijst daarnaast naar het mondige typetje Sheneyney van Martin Lawrence uit de tv-serie Martin. Een half jaar geleden openden Chenais en Hwang in samenwerking met Philippe Joppin een galerieruimte genaamd High Art. Hoewel de heren nog steeds actief zijn bij Shanaynay, geven ze het stokje langzaam over aan een nieuwe generatie curatoren, onder wie Louise Sartor en Sabrina Tarasoff.

Shanaynay staat bekend om haar vele samenwerkingen met internationale kunstenaars en curatoren. Centraal staat een onderzoek naar de tentoonstellingsruimte, tentoonstellingsmodellen, de rol van de curator en die van de kunstenaar. Zo komt het regelmatig voor dat Shanaynay zelf een werk initieert en produceert als kunstenaar, waarmee ze kritiek lijken te uiten op de mythologisering van ‘de maker’. Tijdens ART-O-RAMA, een kunstbeurs in Marseille, organiseerde het collectief de Shanaynay Tours, waarin uitgenodigde gidsen zelf een associatieve invulling mochten geven aan de beurs of de stad.

Ook op de Kunstvlaai heeft Shanaynay zelf een werk verwezenlijkt, dat de ruimte en de context van de Kunstvlaai bevraagt. De interventie in het treintje bestaat uit een geluidswerk, dat elk uur tijdens de openingstijden van de Kunstvlaai te bezoeken is. Het werk bestaat uit verschillende omgevingsgeluiden van tentoonstellingsopeningen en scènes van openingen in bestaande films. Er is audio te horen uit Woody Allens Manhattan (1979) en Brian de Palma’s The Responsive Eye (1996), maar ook fragmenten van interviews met Peggy Guggenheim uit 1969 en Liam Gillick uit 2013.

De titel van het werk, The White Cube, verwijst naar een op internet gevonden gedicht van dichter en musicus Susan Joseph, eveneens te horen in het geluidswerk: “We start as a white cube, with a floor and walls, where we put up our ideas, and watch them hang, and then we take them down again…” Daarnaast reageert de naam op de locatie, die geenszins een ‘white cube’ is. Tijdens het treinritje worden bezoekers langs een groot deel van de presentaties in het park geleid. Al luisterend naar openingsgeluiden, kijken ze op bepaalde momenten ook daadwerkelijk naar kunst kijken. Met deze dubbele laag weet Shanaynay het pretparkgevoel en het bezoeken van een opening met elkaar te verenigen. Die in wezen toch niet ver van elkaar staan.

Shaynaynay, THE WHITE CUBE (2014)
Shaynaynay, THE WHITE CUBE (2014)